Rozmowa z pielęgniarką szkolną
ROZMOWA Z PIELĘGNIARKĄ SZKOLNĄ PANIĄ ALINĄ KASPROWIAK
A.J.: Jak wspomina Pani swoje dzieciństwo w szkole podstawowej?
A.K.: Bywało różnie, zdarzały się gorsze i lepsze chwile, ale mimo wszystko było sympatycznie.
A.J.: Czy była Pani dobrą uczennicą?
A.K.: Raczej tak.
A.J.: Jaki był Pani ulubiony przedmiot?
A.K.: Historia i geografia.
A.J.: A jakiego Pani nie lubiła?
A.K.: Nie przepadałam za matematyką.
A.J.: Gdzie chodziła Pani do szkoły?
A.K.: Naukę rozpoczęłam w małej wiejskiej szkółce w Ptaszkowie, chodziłam tam od I do VI klasy. Do VII i VIII klasy uczęszczałam w Grodzisku Wlkp. do Szkoły Podstawowej Nr 1.
A.J.: Co robiły dziewczynki wtedy po lekcjach?
A.K.: Po odrobieniu pracy domowej i zjedzeniu obiadu, spędzałam z koleżankami mnóstwo czasu na dworze. Grałyśmy w piłkę (dwa ognie), skakałyśmy przez skakankę, grałyśmy w gumę, jeździłam na rowerze, bawiłyśmy się w podchody. Podczas zimy jeździłam na łyżwach, zjeżdżałam z górki na sankach, budowałam z braćmi igloo. Spędzałam dużo czasu na świeżym powietrzu.
A.J.: Czy uprawiała Pani jakiś sport?
A.K.: Raczej nie, nie miałam takich możliwości. Dopiero w szkole średniej chodziłam na SKS, grałam w piłkę ręczną.
A.J.: Czy w dzieciństwie często Pani chorowała?
A.K.: Nie.
A.J.: Czy w Pani podstawówce był ktoś, kto tak jak Pani teraz dbał o zdrowie uczniów?
A.K.: W szkole w Ptaszkowie nie było takiej opieki, ale w Grodzisku była higienistka szkolna.
A.J.: Kiedy zdecydowała Pani, że chce być pielęgniarką?
A.K.: Już jako mała dziewczynka marzyłam o tym zawodzie. Lalki i misie były moimi pierwszymi pacjentami, to one otrzymywały leki i miały robione zastrzyki z prowizorycznie zrobionych przeze mnie strzykawek. Poważną decyzję o pracy w zawodzie pielęgniarki podjęłam w szkole średniej.
A.J.: Co się Pani w tym zawodzie podobało?
A.K.: Pomoc drugiemu człowiekowi; chciałam pomagać ludziom starszym.
A.J.: Jakie cechy powinna posiadać pielęgniarka?
A.K.: Powinna być odpowiedzialna, sumienna, życzliwa, wyczulona na ludzką krzywdę, powinna być osobą, która potrafi słuchać.
A.J.: Gdzie pracowała Pani zanim zaczęła pracę w szkole? Na czym ta praca polegała?
A.K.: Pracę po skończeniu Studium Medycznego rozpoczęłam w grodziskim szpitalu na oddziale noworodkowym. Zajmowałam się nowo narodzonymi dziećmi, pomagałam ich mamom przy karmieniu. Wśród noworodków zdarzały się dzieci chore i wcześniaki, które wymagały szczególnej opieki.
A.J.: Jak się Pani pracuje w naszej szkole?
A.K.: Jestem zadowolona, mam dobry kontakt z dziećmi, lubię swoją pracę. Dobrze układa mi się współpraca z Dyrekcją Szkoły, nauczycielami i całym personelem.
A.J.: Na czym polega Pani praca w szkole?
A.K.: Przede wszystkim jestem tutaj, aby udzielać Wam pomocy medycznej w urazach i nagłych zachorowaniach. Oprócz tego moim zadaniem jest sprawowanie opieki, w ramach której podejmowane są różne działania w zakresie profilaktyki (zapobieganie czemuś, obrona przed niepożądanymi skutkami czegoś).
Jednym z elementów profilaktyki są testy przesiewowe. Mają one na celu wykrywanie najczęstszych zaburzeń w rozwoju i stanie zdrowia w określonych grupach wiekowych, w których zaburzenia te najczęściej ujawniają się lub pogłębiają.
Test przesiewowy jest badaniem wstępnym i istnieje jedynie podejrzenie zaburzenia, które musi być sprawdzone, skonsultowane z lekarzem.
W I klasie jest wykonywane badanie ostrości wzroku, badanie narządu ruchu w kierunku bocznego skrzywienia kręgosłupa oraz pomiar wysokości ciała, aby dostosować siedzisko do blatu ławki.
W klasach III jest wykonywane badanie ostrości widzenia, badanie widzenia barw za pomocą tablic pseudoizochromatycznych Ishihary, badanie narządu ruchu w kierunkubocznego skrzywienia kręgosłupa, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, pomiar wysokości i masy ciała. Wszyscy uczniowie klas III kierowani są do badania lekarskiego (bilans ucznia klasy III).
W klasach V jest wykonywane również badanie ostrości widzenia, pomiar wzrostu i masy ciała, badanie narządu ruchu w kierunku bocznego skrzywienia kręgosłupa.
Każdy uczeń z dodatnim wynikiem testu przesiewowego kierowany jest na badanie diagnostyczne do lekarza rodzinnego lub specjalisty (okulisty).
Oprócz badań przesiewowych w naszej szkole trwa akcja fluoryzacji zębów preparatem elmex-żel, aby zapobiegać powstawaniu próchnicy. Zabieg wykonywany jest 6 razy w ciągu roku szkolnego.
Każdy uczeń ma prowadzoną dokumentację medyczną, wszystkie przesiewy, zabiegi są w niej odnotowane.
Przeprowadzanie testów przesiewowych, fluoryzacja zębów stanowią okazję do edukacji zdrowotnej uczniów, przekazania im podstawowych informacji i wskazówek dotyczących higieny, zachowań zdrowotnych i samokontroli.
A.J.: Co jest najtrudniejsze w tej pracy?
A.K.: Podjęcie słusznej decyzji, aby nie zaszkodzić dziecku. Jest to niesamowita odpowiedzialność.
A.J.: Z jakimi dolegliwościami najczęściej zgłaszają się dzieci do Pani gabinetu?
A.K.: Z reguły są to bóle brzuszka z różnym umiejscowieniem, bóle głowy, krwawienia z nosa, otarcia i skaleczenia naskórka. Dość często zdarzają się stłuczenia i zwichnięcia kończyn.
A.J.: Ile dziennie uczniów przychodzi po pomoc?
A.K.: To zależy od dnia, z reguły w granicach 30 osób. Zdarzyło się, że jednego dnia było aż 60 uczniów.
A.J.: Jakie zabiegi wykonuje się w gabinecie?
A.K.: W zależności od przypadku: podaję leki przeciwbólowe, uspokajające, dezynfekuję rany i zaopatruję je jałowym opatrunkiem, tamuję krwawienia z nosa. W przypadku bolących mięśni nakładam maści przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozgrzewające. W przypadku zwichnięć lub złamań unieruchamiam kończyny, powiadamiam rodziców, niekiedy wzywam pogotowie ratunkowe. W przypadku osłabień układam ucznia na kozetce, sprawdzam parametry życiowe takie jak ciśnienie krwi, puls; dziecko jest pod ciągłą obserwacją.
A.J.: Co to jest higiena osobista?
A.K.: Higiena osobista to bardzo obszerny temat. Oznacza dbanie przede wszystkim o własne ciało, jest to również ochrona zdrowia i pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego człowieka.
A.J.: Jak należy dbać o higienę osobistą?
A.K.: Każdy z Was chce być zdrowy, dobrze się czuć i ładnie wyglądać – dlatego należy dbać o higienę całego ciała.
Skóra, którą pokryte jest nasze ciało ma bardzo ważne zadanie – musi między innymi chronić wszystko, co się znajduje w naszym organizmie, przed brudem, kurzem i zarazkami. Dlatego też należy dbać o swoje ciało poprzez codzienne mycie rano i wieczorem. Codziennie wieczorem kąpiemy się w wannie lub pod natryskiem. Każdą kąpiel powinno się kończyć ciepłym, a następnie letnim prysznicem – w ten sposób hartujemy się. Kąpiel nie tylko oczyszcza, lecz także usuwa uczucie zmęczenia, działa uspokajająco i nasennie, ma dobry wpływ nie tylko na skórę, ale też na mięśnie i serce. Do mycia należy używać mydła i gąbki.
Codziennie zakładamy świeżą bieliznę.
Dbanie o włosy to też higiena osobista, najzdrowsze dla nich jest czesanie i mycie. Włosy myjemy tak często, jak to jest potrzebne delikatnym, nieuczulającym szamponem. Czeszemy grzebieniem własnym o zaokrąglonych ząbkach. Co pewien czas należy je podcinać. Czyste włosy s ą ozdobą głowy.
Bardzo ważne w higienie jest mycie rąk. Rękoma dotyka się wszystkiego, dlatego zbiera się na nich brud i kurz, które w przypadku skaleczenia dostają się do rany powodując zakażenie. Brudnymi rękoma dotykacie też ust i w ten sposób bakterie docierają do przewodu pokarmowego, wywołując bóle brzucha, wymioty, biegunki, a także groźne choroby takie, jak np. dur brzuszny i żółtaczkę zakaźną. Dlatego też należy myć często i dokładnie ręce ciepłą wodą z mydłem przed każdym posiłkiem, po wyjściu z toalety. Paznokcie u rąk należy obcinać jak najkrócej, co ułatwia utrzymanie ich w czystości i zapobiega gromadzeniu się brudu i bakterii.
O nogi, które nasz noszą cały dzień, również należy dbać przez codzienne mycie w ciepłej wodzie i obcinanie paznokci.
Każdego dnia myjemy zęby własną szczoteczką, co najmniej 2 razy dziennie rano i wieczorem. Prawidłowe, czyli dokładne, umiejętne i regularne czyszczenie zębów jest najskuteczniejszym sposobem na zachowanie zdrowego i pięknego uśmiechu przez całe życie.
Dbanie o higienę ciała to również prawidłowe odżywianie, ruch na świeżym powietrzu, odpowiedni ubiór, zapewnienie organizmowi potrzebnej ilości snu.
Pamiętajcie, że do higieny ciała należy używać własnych przyborów toaletowych. Dbajcie o czystość! Brud sprzyja szerzeniu się chorób zakaźnych.
A.J.: Co trzeba robić, żeby być zdrowym i silnym?
A.K.: Aby każdy był zdrowy i silny, należy dbać o higienę ciała, odpowiednio się odżywiać – jeść 4-5 posiłków dziennie, koniecznie I i II śniadanie, dostarczać organizmowi dużych ilości białka (sery, mięso, wędliny, jajka, mleko, jogurty, ryby), tłuszczów, węglowodanów (pieczywo białe, makarony, kasze, ryż), składników mineralnych (pieczywo ciemne, ryby, jajka), witamin (owoce i warzywa). Racjonalne odżywianie jest dla młodego organizmu jedną z ważnych inwestycji na przyszłość, pozwoli na zachowanie zdrowia i dobrej kondycji w wieku dojrzałym.
Ruch na świeżym powietrzu, odpowiedni ubiór, zapewnienie właściwej ilości snu mają ogromny wpływ na funkcjonowaniu organizmu.
Ważne są też wizyty u lekarza nie tylko jak jesteśmy chorzy, ale również wtedy gdy są wykonywane badania bilansowe, przesiewowe i szczepienia ochronne.
A.J.: 7 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia. Tegoroczne hasło tego Dnia brzmi „Człowiek i miasto”. Czy pracując w szkole miejskiej, dostrzega Pani specyficzne problemy zdrowotne, których nie ma lub występują w mniejszym nasileniu na wsiach?
A.K.: Tak, problemem jest alergia, z którą wiążą się choroby układu oddechowego spowodowane często zanieczyszczeniem powietrza spalinami, dymem z kominów, tytoniowym, oparami środków chemicznych.
Problemem jest również zwiększająca się ilość wad postawy, czego przyczyną może być spędzanie dużej ilości czasu przed telewizorem i komputerem. Ta forma spędzania czasu wolnego powoduje osłabienie narządu wzroku.
Zaobserwowano, że w mieście rozwój fizyczny dzieci jest przyspieszony ze względu na łatwy dostęp do żywności modyfikowanej genetycznie.
A.J.: Co chciałaby pani przekazać wszystkim uczniom naszej szkoły?
A.K.: Życzyłabym sobie, aby każde dziecko dbało o zdrowie własne oraz kolegów i koleżanek, a także aby miało większą tolerancję dla osób niepełnosprawnych, szacunek dla swoich rówieśników i ludzi starszych w środowisku, w którym przebywają.
A.J.: Czy jest coś, co chciałaby Pani przekazać rodzicom naszych uczniów?
A.K.: Chciałabym, aby nasza współpraca układała się dobrze.
A.J.: 10 kwietnia w Polsce jest Dniem Służby Zdrowia. Czego z tej okazji mogę Pani
życzyć?
A.K.: Zadowolenia z pracy, no i przede wszystkim zdrowia.
A.J.: Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiała: Anna Łeske-Jackowska